نادر شاه افشار موسس سلسله افشاریان در زمان خود با رشادت ایران را از انحطاط صفویان و تسلط افاغنه نجات بخشید و دوازده سال بر ایران حکومت کرد. نادر شاه در اواخر عمر تغییر اخلاق داد و پسر خود رضاقلی میرزا را کور کرد. سپس، از کار خود پشیمان شده برخی از اطرافیان خود را که در این کار آنها را مقصر می‌دانست کشت. از اینرو در سال 1160 ه.ق به دست سردارانش به قتل رسید.

نادر شاه افشار فاتح دهلی در هنگام حیات خود دستور به ساخت آرامگاهی کوچک در بالا خیابان مشهد داد. این آرامگاه کوچک در سال 1145 هجری قمری در مجاور چهارباغ شاهی و روبروی حرم امام ضا از خشت و گل ساخته شد. قوام‌السلطنه در اواخر عهد قاجار (1256 ه.ش) در محل مقبره ویران شده نادرى آرامگاه جدیدى براى وى. این بناى جدید که در محل فعلى آرامگاه وى قرار داشت مدتى بر پا بود تا این که انجمن آثار ملى ایران در سال 1335 خورشیدى درصدد برآمد آرامگاهى مناسب شأن نادرشاه براى وى در همان محل مقبره ساخته قوام‌السلطنه احداث نماید. بنای کنونی آرامگاه وی در سال 1340 ه.ش با طرح و نقشه مهندس هوشنگ سیحون به اتمام رسید. این آرامگاه در ضلع شمال غربى چهارراه شهدا (نادرى سابق) و در باغى به مساحت 14400 متر مربع بنا شده و مشتمل بر سکویى دوازده پله‌اى، اتاق آرامگاه، تالارهای موزه، ایوان‌ها، راهروها، تالار پذیرایی، یک غرفه فروش کتاب، باغی با محوطه‌ای زیبا و آب‌نمائی چشم‌نواز است. مصالح مقبره عمدتاً از سنگ‌هاى خشن و سخت گرانیت کوهسنگى مشهد است. برخی از قطعات سنگ بسیار بزرگ انتخاب شده و اشاره به صلابت و عظمت نادر شاه دارد. پوشش مقبره کاملاً به مانند چادری عشایرى است، که نادر هم در آن زاده و کشته شده است. پوشش دیوارهاى داخلى مقبره نیز از سنگ‌هاى مرمر اُخرایى رنگ مراغه انتخاب شده تا قتل نادرشاه در داخل چادر را تداعى نماید. مجسمه مفرغی نادر شاه سوار بر اسب از آثار هنری استاد ابوالحسن صدیقی است که ریخته‌گری آن در ایتالیا به انجام رسیده است. در گوشه شمالی آرامگاه نادر آرامگاه محمد تقی خان پسیان سردار خراسان قرار دارد.

تالارهای موزه

موزه آرامگاه نادرشاه از دو تالار تشکیل گریده. تالار یک به انواع سلاح‌های دوره افشاریه، تابلوهای نقاشی از نادرشاه و صحنه‌های جنگ، وسایل سوارکاری مانند زین و برگ اسب از دوره افشاریه تا قاجاریه، چند نسخه خطی از جمله تاریخ جهانگشای نادری و دو شمشیر متعلق به نادراختصاص دارد که روی یکی کلمه «السلطان نادر» حک گردیده و روی دیگری این بیت شعر طلاکوب شده است: شاه شاهان نادر صاحب قران هست سلطان بر سلاطین جهان. این شمشیر در دشت مغان به سال 1148 هجری در روز تاجگذاری نادر و از طرف ملت ایران به وی هدیه شده است. تالار دوم در سال 1373 به مجموعه اضافه شد و در آن انواع سکه، ظروف و دیگر اشیای اهدایی از دوره صفویه تا معاصر به نمایش در آمده است.

منبع:سایت گردشگر